Tiểu sử

Richard Meier

Ngày sinh: 12/10/1934

Nơi sinh: New Jersey, Hoa Kỳ

Nghề nghiệp: kiến trúc sư, thành viên của nhóm New York Five gồm có 5 kiến trúc theo chủ nghĩa Hiện đại, điều hành hãng Richard Meier & Partners có văn phòng tại New York và Los Angeles

Khi bạn dành nửa đời người của mình để tạo nên những công trình như KTS nổi tiếng thế giới Richard Meier thì việc muốn lấn sân sang một lĩnh vực khác là một điều khá khó khăn. Vị KTS 82 tuổi- chủ nhân của Pritzker Prize 1984 đã thiết kế hàng loạt khách sạn sang trọng (2 trong số đó là W của Mexico), vô số những căn nhà bên bờ biển (có 2 căn trên New York’s Fire Island) và rất nhiều viện bảo tàng, nổi tiếng nhất là Getty Center ở Los Angeles.

Meier và các cộng sự trong Richard Meier & Partners

Các công trình của Richard Meier nổi danh toàn thế giới nhờ mang trong mình triết lý, phong cách thiết kế hết sức độc đáo: nét đẹp trừu tượng, hình khối rõ nét, và việc sử dụng màu trắng, nhất quyết phải là màu trắng. Những đặc thù đó có được, một phần cũng là do Richard Meier chịu ảnh hưởng sâu sắc từ không gian thiết kế của Le Corbusier. Khi tiếp cận một dự án, ngoài những lưu ý nghiêm túc dành cho chức năng công trình, Richard Meier luôn để tâm đến bối cảnh- đó là gì và có thể là gì. Ông suy xét đến bản chất cộng đồng của công trình và cách để cải thiện nó, cách tạo ra các không gian có khả năng khuấy động trải nghiệm sống của những con người trong đó. Là một người Mỹ gốc Do Thái, tín ngưỡng có những ảnh hưởng nhất định lên triết lý làm việc của ông: đó là luôn hướng đến tương lai và những gì ông tạo ra hôm nay, ảnh hưởng không chỉ đến những con người sống trong hiện tại, mà còn tới cả những con người sống trong tương lai 20 – 50 năm nữa. Các công trình ông tạo ra đều mang giá trị bền vững, chúng không chỉ là những kiệt tác kiến trúc mà còn là đại diện cho cả một thời kỳ lịch sử. Nét đặc trưng và đặc thù của chúng sẽ luôn nhắc nhớ những con người tương lai về một thời kỳ lừng lẫy của kiến trúc, của chủ nghĩa hiện đại.

Seamarq Hotel, Gang- neung, Hàn Quốc (2016)

Richard Meier chia sẻ: "Với khách sạn này, chúng tôi mong muốn tạo ra một cái gì đó mới và sáng tạo. Các nguyên tắc hướng dẫn công việc trong thiết kế lần này được bắt nguồn từ các vấn đề thiết kế vượt thời gian kết hợp cổ điển như bối cảnh, vị trí, và việc sử dụng ánh sáng tự nhiên. Trong công việc của chúng tôi luôn tìm kiếm những thiết kế tốt nhất, nó tồn tại một cách bền vững nhất và được sử dụng một cách hữu ích nhất. Mục đích của tôi là cung cấp một kiến trúc hiện đại, đẹp và chứa đựng tính nhân văn. Đây là một kiến trúc mà là có liên quan với các cá nhân cũng như cộng đồng nói chung".

Cùng xem KTS dày dặn kinh nghiệm chia sẻ những đặc điểm thú vị trong kiến trúc cũng như cuộc sống của ông.

Tính chuyên nghiệp trong kiến trúc đã thay đổi để phù hợp hơn: với chất lượng những công việc của những người trẻ tuổi hiện nay. Nó cầu kỳ hơn kiến trúc của 20 hay 30 năm trước, không chỉ ở riêng New York hay nước Mỹ mà còn trên toàn thế giới. Tôi nghĩ đó là vì mọi người đã ngày một quan tâm hơn đến vấn dề không gian làm việc ảnh hưởng đến chất lượng công việc. Khi mọi người đi du lịch? Họ thường làm gì? Họ thường nhìn vào những công trình kiến trúc nơi mà họ đặt chân đến.

Tính chuyên nghiệp đã thay đổi những đặc tính xấu xí trong kiến trúc: dáng vẻ cao ngạo của các tòa cao tầng. Có thể nói là chúng không quan tâm đến tổng thể, vị trí, bối cảnh đường phố, quy mô và những gì xảy ra ở đó. Chúng vẫn xen vào giữa những công trình ở đó và nổi bật lên tuy nhiên sự chuyên nghiệp trong kiến trúc ngày nay đã làm chúng hài hòa hơn. Ví dụ điển hình là những tòa nhà đối diện nhau ở New York mà tôi ngưỡng mộ Seagram Building, Lever House và CBS Building.

Nhà thờ năm thánh Jubilee (2003), Rome, Ý. Nhà thờ độc đáo này tọa lạc tại Tor Tre Teste, một trong những khu ngoại ô xa xôi hẻo lánh của Rome. Đây cũng là thành tựu kiến trúc đầu tiên của một kiến trúc sư Mỹ được nước Ý ghi nhận

Ý tưởng xây dựng của công trình này được Richard Meier dựa trên sự đối lập của khối vuông và khối hình cầu, giữa nét uốn cong mềm mại, và nét xẻ thẳng dứt khoát. Ánh sáng tự nhiên được vận dụng một cách tài tình để chiếu sáng cho không gian bên trong. Vào ban ngày, ánh nắng mặt trời tràn xuống sảnh chính qua mái kính. Nhưng vào thời điểm sáng sớm và chiều muộn, tia nắng lại xuyên vào từ phía hai mặt tiền, đem lại cảm giác choáng ngợp vô cùng cho không gian linh thiêng bên trong.

Sở thích của tôi là thiết kế khách sạn: đã tồn tại từ khi tôi đang thực hiện Gentty và đi du lịch ở Los Angeles. Tôi ở khách sạn Bel- Air. Thật tuyệt khi mà bạn băng qua một khu vườn nhỏ rồi mới bước chân vào phòng của mình, tôi thực sự rất ấn tượng với không gian ngoài trời độc đáo và tỉ mỉ tới từng chi tiết của Bel- Air.

Sai lầm phổ biến nhất trong thiết kế khách sạn: thiếu không gian chung đối với cả nội thất và ngoại thất bên ngoài.

Những nơi tôi muốn đặt chân đến nhất: Patagonia và Machu Picchu.

Bodrum Houses (2012)

Khu nhà này là một công trình phức hợp gồm hai mươi mốt căn nhà được xây dựng trên một triền đồi dốc đứng tại làng Yalikavak, Thổ Nhĩ Kỳ, với khung cảnh nhìn về phía vịnh Yalikavak đẹp đến nghẹt thở. Với thiết kế mở, nhằm tối đa hóa khung cảnh vịnh, mỗi căn nhà thuộc khu quần thể này được riêng biệt hóa bằng cách phân bổ vị trí sao cho cư dân thuộc mỗi căn hộ có được điểm nhìn không ai giống ai, và cũng không nhìn được thấy nhau. Ống khói được xem là điểm trung tâm của mỗi căn hộ, và nội thất được trang bị hết sức đơn giản để tôn vinh đường nét kiến trúc đẹp như chạm trổ của căn nhà. 

Saltzman House (1969), Đông Hamton, New York, Mỹ

Saltzman House là một trong những công trình tiêu biểu cho phong cách Richard Meier, một trong những thành tựu thuở mới vào nghề của ông. Với những nét đặc trưng dễ nhận biết: màu trắng toàn bộ, sự cấu thành của hình khối và chú trọng vào ánh sáng. Ngôi nhà mang đậm chất ảnh hưởng của phong cách kiến trúc hiện đại, nắm bắt được những gì tinh hoa nhất trong cách tạo hình dáng và phân bố không gian của bậc thầy Le Corbusier. Meier giải thích: “Nhìn từ xa cấu tạo khối lập phương của ngôi nhà trông như được là phẳng ở không gian hai chiều trên phông nền trời và đất”. Tận dụng những khoảng uốn lượn đẹp mắt, cửa sổ và đồ nội thất được trang bị để người sử dụng có thể tận hưởng trọn không gian đẹp mắt bên ngoài, khi đang thư thái sưởi ấm dưới ánh nắng ấm áp cuối hè.

Tôi thường khuyên mọi người rằng họ nên xây dựng một ngôi nhà cho riêng mình vì: bạn có thể có một căn nhà theo một cách dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn không những thế nó lại còn rộng rãi. Bạn có thể đi dạo khắp không gian nhà mình, xem xét từng vị trí. Bạn sẽ có một căn nhà thiết kế theo mong muốn của mình chỉ sau ít nhất 3 năm từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc.

Tỷ lệ mà mọi người nghe theo ý kiến của tôi là: không được tốt lắm. Những người mà tôi khuyên họ nên xây một căn nhà cho riêng mình thường thì họ đã có sẵn trong đầu ý tưởng đó trước khi gặp tôi.

Điều đáng ngạc nhiên đầy mài sắc mà bạn có thể thấy trong nhà tôi: một bức họa của Frank Stella có tên là Liên Minh, nó được hoàn thành vào năm 1964. Nó che kín cả một bức tường nhà tôi.

Trung tâm Getty (1997), Los Angeles, California, Mỹ

Nơi trông có vẻ như một cấm thành này thực chất lại là một bảo tàng, tọa lạc trên một quả đồi ở Los Angeles California. Bảo tàng hiện đang trưng bày các hiện vật cổ thuộc đế chế La Mã, các đồ nội thất từ thế kỷ 18 của Pháp và các bức tranh đến từ châu Âu, mỗi năm nơi đây đón tiếp hơn 1,8 triệu lượt du khách đến thăm quan. Điểm nhấn của công trình là sự liên kết rành mạch trong tổng thể kiến trúc, nhưng đồng thời vẫn giữ được vẻ riêng biệt đặc trưng của mỗi không gian. Hình khối kiến trúc uốn lượn được Richard Meier xử lý khéo léo khi tạo được sự tương hỗ giữa vị trí địa lý và việc bố trí không gian. Cả tổng thể đều phù hợp được với không gian chung hiện đại của thành phố Los Angeles và hòa vào với vẻ hùng vĩ thiên nhiên của rặng núi Santa Monica. Có một sự phân chia rõ ràng liên quan đến việc trưng bày tranh, chạy xuyên suốt cả bảo tàng. Tầng trên là khu trưng bày với các tác phẩm nghệ thuật được rọi sáng tự nhiên, và tầng dưới là khu vực lưu giữ những tác phẩm phải được che chắn kỹ càng khỏi tia tử ngoại để tránh hư hỏng.

Chiếc xe tôi yêu thích: một chiếc Porsche 911 màu đen năm 1977.

Món mì ống yêu thích của tôi: Tortellini.

Điều quan trọng mà tôi học được khi là nhân viên của kiến trúc sư hiện đại nhất Marcel Breuer (từ 1960- 1963): cách mà để kết nối với những cộng sự của bạn. Khi tôi còn làm việc ở đó, văn phòng rất nhỏ chỉ khoảng 20 đến 25 người và hằng ngày ông ấy thường đến từng bàn làm việc của từng người và xem họ đang làm gì.

Kiến trúc sư theo chủ nghĩa hư cấu mà tôi ngưỡng mộ: không phải là Howard Roark, vì tôi đã đọc “The Fountainhead” (Nguồn gốc) khi tôi còn rất trẻ và nó đã gây ấn tượng cho tôi. Nhưng bây giờ thì không còn cảm giác đó nữa. Bộ phim yêu thích mô tả về kiến trúc hư cấu một cách rõ rệt mà tôi yêu thích là “Mr. Blandings Builds His Dream House”.

High Museum of Art (Bảo tàng nghệ thuật tầm cao- 1983), Atlanta, Mỹ

Công trình thể hiện cách phối hợp không gian và sử dụng ánh sáng tự nhiên tuyệt vời của Richard Meier. Ánh sáng dù trực tiếp hay gián tiếp đều hiện diện xuyên suốt khắp mọi không gian; ngoài phương diện chức năng, ánh sáng còn được sử dụng như một thứ biểu tượng của sự soi rọi nghệ thuật và sự sáng tỏ của các giá trị văn hóa. Các đoạn dốc nối liền các khu triển lãm với nhau, và tầm nhìn bao quát không gian được mở rộng, để khách tham quan có thể chiêm ngưỡng cả một vùng trưng bày các tác phẩm nghệ thuật.

Những tòa nhà mà tôi muốn thiết kế lại: tất cả những công trình mà tôi thấy bên ngoài qua ô cửa sổ của phòng làm việc trừ Empire State Building.

Công trình mà tôi hối tiếc nhất khi để mất: đó là thiết kế cho World Trade Center. Nếu được làm việc với Peter Eisenman và Steven Holl thì đó sẽ là một công trình tuyệt vời hơn nữa.

Nếu tôi chỉ có thể chọn một chiếc ghế để ngồi: Grand Confort của Le Corbusier. Tôi đã có một cái trong phòng khách nhà mình.

Với gỗ, tôi thích: gỗ Anigre vàng, gỗ màu be sáng, nó rất đặc biệt khi mà không có vân gỗ hay thớ gỗ. Bạn có thể sử dụng nó để làm đồ nội thất hoặc lát sàn.

Tôi cho rằng vật liệu xây dựng không được tận dụng triệt để nhất là: đá nhân tạo Cordian. Chúng ta thường sử dụng nó như một loại vật liệu ngoại thường thấy ở các tòa nhà ở Trung Quốc, và nó rất chắc chắn. Nhưng nó có nhiều công dụng hơn bạn nghĩ, nếu bạn muốn một màu trắng sáng tinh khiết thì nó là một sự lựa chọn hoàn hảo.

 Douglas House (1973), Michigan. Mỹ

Đây được xem là một trong những kiệt tác của Richard Meier. Nội thất trang bị trong ngôi nhà toàn bộ là đồ thiết kế của Le Corbusier, Mies van de Rohe và của chính Richard Meier. Và với khung cảnh tuyệt vời xung quanh, ngôi nhà thực sự chẳng cần đến sự trang hoàng quá cầu kỳ. Mang phong cách đặc trưng của Meier với sắc trắng bao phủ toàn bộ, kiến trúc cấu thành từ bê tông vững chãi và kính. Khi bắt tay vào thiết kế, để tận dụng nét đẹp tự nhiên của không gian xung quanh, Meier cố gắng giảm thiểu số cây bị chặt xuống ít nhất có thể. Ông còn mang đến nét đặc thù thú vị cho căn nhà bằng cách tạo ra khu vực ngoại thất, nối liền các tầng và mở rộng về phía bên ngoài – nơi gia chủ có thể tản bộ và tận hưởng khung cảnh hùng vĩ của mặt hồ trong vắt, cánh rừng xanh mướt xung quanh nhà.

Một New York mà tôi muốn: chính là thâp niên này đây. Những thay đổi về chất của thành phố thật tuyệt vời. Khi bạn đi sang nơi khác bạn không thể thấy đặc điểm của tất cả các tháng như ở New York, giống như Lower East Side or Upper West Side (Đông hạ và Tây thượng Mahattan), những thay đổi là phi thường. Nó sôi động, mạnh mẽ. Nó luôn chuyển động không ngừng theo hướng ngày một tốt đẹp hơn.

Điều tuyệt vời nhất mà ai đó đã từng nói với tôi: “Trông ông trẻ hơn đấy”.